Son yıllarda Uluslararası haber ajansları Bulgaristan’daki
Romanlarla ilgili haber aktarırken başlıkların arasında mutlaka etnik gerginlik
ifadesi yer alıyor.
Bulgarlar ile ülkedeki Romanlar arasında bu gerginlik
niye?
7 milyon nüfuslu Bulgaristan’da sayımlara gore 750 bin Roman asıllı vatandaş
yaşıyor. Ancak Romanların çoğu nüfus sayımları sırasında etnik köken hanesine
Roman yazdırmadığı biliniyor. Nedeni ise
toplumda kendilerine karşı uygulanan ayrımcılık ve ırkçı tutum.
Bulgaristan’da
1 milyonun üzerinde Roman asıllı
vatandaşın yaşadığı tahmin edilirken, 2007 yılında AB üyesi olan ülkeden binlerce
Roman asıllı aile Batı Avrupa ülkelerine göç etti. Bu göç hala da devam ediyor.
Şehir merkezinden
uzakta ve getto haline gelmiş mahallelerde yayaşan Bulgaristan’daki Romanların
bulunduğu yerlerde yoksulluk ve ilkel yaşam şartları göze çarpıyor. Ülkedeki Müslüman Romanlar Türkçe
konuşurken, Hristiyan olanlar Bulgarca konuşuor.
Gözlemciler,
son dönemde ülkenin çeşitli yerlerinde Bulgarlar ve Romanlar arasında adli
vakalardan sonra yaşanan etnik gerilimlerle gündeme gelen Roman entegrasyonu konusunda devletin istikrarlı ve
etkili politikalar yürütemediğini savunuyor.
Bulundukları
her yerde ayrımcılığa uğrayan Romanlar, aşırı sağ ırkçı siyasi oluşumlar tarafından
ülkenin sosyal yardımlaşma kurumlarının kaynaklarını tükettikleri ve sürekli
bir işte çalışıp vergi ödemedikleri yönünde suçlamalara maruz kalıyor.
Bulgaristan’daki
Romanlar, ırkçı grupların populist söylemlerinde sürekli yer almaya devam
ederken, fiziki saldırılara maruz kalan Roman asıllı vandaşların sayısı
çoğalıyor.
Siyasi alanda ülkedeki Türklerden farklı olarak,
Romanların etkili siyasi partileri ve sivil toplum kuruluşları mevcut değil. Var olan sivil toplum kuruluşları ise ortak
hareket edemedikleri için toplumda etkisini gösteremiyor.
Avrupa
Birliği sınırları içinde en büyük etnik azınlık olan Romanların Avrupa
kıtasındaki toplam sayısı 12 milyon. Bu rakamın yarısı AB ülkelerinde yaşıyor.
AB ülkeleri arasında en çok Roman sırasıyla Romanya, Bulgaristan ve
Macaristan’da bulunuyor.
Geçtiğimiz yıllarda Makedonya’yı terkederek
Almanya’ya yerleşen Roman asıllı tiyatro oyuncusu Neco Osman, “Romanlar hiçbir yerde
evimizde değiliz, hiçbir yerde
yabancı da değiliz. Bütün dünya bize
ait, çünkü hiçbir şeyimiz yok“ diyor.
